Μελέτες-Δοκίμια

Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται δεκαοκτώ μελέτες για θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και για τη σύνδεση της λογοτεχνικής ανάγνωσης με το σχολείο. Οι μελέτες της πρώτης ομάδας σχετίζονται στο μεγαλύτερό τους μέρος με το έργο του Κωστή Παλαμά, αλλά υπάρχουν και κείμενα για το Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Παύλο Μάτεσι, το Γρηγόριο Ξενόπουλο κ.ά....

Ιστορίες ποδηλασίας, γραµµένες από τη Λαϊνά, Μαρία, µε το πεντάλ της να γυρίζει µε λεπτοφυή ήχο, παρόµοιο µε της παλιάς ηλεκτρικής γραφοµηχανής. Πενήντα επιφυλλίδες µε τον τίτλο «Πεντάλ», γραµµένες στο διάστηµα 2009-2011, για το ένθετο «Βιβλιοθήκη» της εφηµερίδας Ελευθεροτυπία. Σχολιασµός της τότε επικαιρότητας (που περιέργως παραµένει πλειστάκις, αν όχι πάντα, επίκαιρη) µε ευθέως και αντιστρόφως ανάλογη παράθεση ποιηµάτων και αποσπάσµατα πεζογραφίας. Οµορφιά και ασχήµια. Ενίοτε σαρκασµός και γέλιο. Ο χρόνος σαν σε ακίνητη ισορροπία. Σπαρταριστή!...

Σ’ αυτό το σύντοµο βιβλίο η Έλενα Φερράντε µοιράζεται µαζί µας τις σκέψεις της για τη δική της «περιπέτεια της γραφής» αλλά και αυτή συγγραφέων που τη σηµάδεψαν. Πρόκειται για τρεις «διαλέξεις» και ένα δοκίµιο, όπου η συγγραφέας της «Τετραλογίας της Νάπολης» επιστρέφει στα πρώτα συγγραφικά της χρόνια, θυµάται ακόµη πιο πίσω τα µαθητικά της τετράδια, τη διαρκή πάλη που µέχρι και σήµερα τη χαρακτηρίζει: να προσπαθεί πάντα να µένει µέσα στο πλαίσιο ενώ πάντα λαχταράει να το σπάσει. Η Έλενα Φερράντε είναι εδώ εξοµολογητική, ενίοτε αυτοσαρκαστική, ενώ ανατρέχει ξανά και ξανά στη...

"Αυτός ο συλλογικός τόμος φιλοδοξεί να παρουσιάσει την πρώτη απόπειρα να αναλυθεί το λογοτεχνικό είδος του διηγήματος στη θεωρητική, την ιστορική και τη συγκριτική του διάσταση, να διευρυνθούν οι τάσεις και τα ρεύματα που επηρέασαν το ελληνικό διήγημα στη εξέλιξή του, αλλά και να αναδειχθούν όψεις του, όπως η σωματικότητα, η γυναικεία γραφή και η παρουσία του διηγήματος στο διαδίκτυο....

Η προκείμενη μονογραφία για το έργο του Διον. Σολωμού εντάσσεται στο πλαίσιο ερευνητικού σχεδίου αφιερωμένου στην ερμηνευτική προσέγγιση του αισθητικού ζητήματος της αναπαράστασης και των λογοτεχνικών παραμέτρων της, στο νεοελληνικό 19ο αιώνα, με κατευθυντήριους ιστορικοπολιτισμικούς άξονες την Αθήνα και τα Επτάνησα. Η αναπαράσταση, εννοημένη ως διαδικασία καλλιτεχνικού/λογοτεχνικού μετασχηματισμού της πραγματικότητας, μελετάται, στο πλαίσιο του παραπάνω ερευνητικού σχεδίου, σε δύο αντιστικτικές εκδοχές της με ιδιαίτερη βαρύτητα για το νεοελληνικό 19ο αιώνα, την αληθοφάνεια...

"Η ιστοριογραφία -είναι επιστήμη ή τέχνη? Κανένα άλλο ερώτημα δεν απασχόλησε τη θεωρία της ιστορίας στον 20ό αι. όσο αυτό. Μια κύρια συμβολή στη συζήτηση για το καθεστώς της ιστορίας υπήρξε η άποψη του Hayden White ότι η ιστοριογραφία όπως και η μυθοπλαστική αφήγηση βασίζονται στην πλοκή (emplotment). Απέναντι στη θέση αυτή διάφοροι ιστορικοί υπερασπίστηκαν με πάθος τον επιστημονικό χαρακτήρα της ιστορίας. Από τη μια πλευρά η αφήγηση υπονομεύει τη θετικιστική θεωρία της ιστορίας, από την άλλη πλευρά η ύπαρξη ενός ""σημαινόμενου"" διακρίνει την ιστορία από τη μυθοπλασία. Το ...

Πώς κατέληξε ο «λευκός» άντρας ο αποδιοποµπαίος τράγος των ηµερών µας; Ποιοι µετασχηµατισµοί στις δυτικές κοινωνίες δηµιούργησαν τους µηχανισµούς που του φορτώνουν την ευθύνη για όλες τις συµφορές της ανθρωπότητας διαχρονικά; Με ορόσηµο την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο διάσηµος Γάλλος συγγραφέας εξετάζει, µε λόγο αντισυµβατικό και άρτια δοµηµένη επιχειρηµατολογία, τη διολίσθηση στη Γαλλία αλλά και σε όλη την Ευρώπη από τον προοδευτισµό του τριπτύχου «φεµινισµός – αποαποικιοποίηση – αντιρατσισµός» της παραδοσιακής αριστεράς στον σκοταδισµό που εκπροσωπεί η κακοχωνεµένη...

"Το όνομα του Χίτλερ έχει συνδεθεί πιο πολύ με το κάψιμο βιβλίων παρά με την ανάγνωση τους, αλλά, όπως μας δείχνει ξεκάθαρα ο Ryback σ' αυτό το συναρπαστικό ""ταξίδι"", τα βιβλία (16.000 τόμους αριθμούσε τελικά η βιβλιοθήκη του) αποτελούσαν αχώριστο σύντροφο του Χίτλερ σε όλη τη ζωή του. Διάβαζε με ζήλο, από την εποχή που υπηρετούσε ως δεκανέας στα χαρακώματα του Πρώτου Παγκόσμιου πολέμου έως τις τελευταίες ημέρες πριν από την αυτοκτονία του στο Βερολίνο. Με ιδιαίτερα διεισδυτική ματιά, ο Ryback εξετάζει με λεπτομέρεια τους τόμους που διασώθηκαν από την προσωπική βιβλιοθήκ...