Μελέτες-Δοκίμια

Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται δεκαοκτώ μελέτες για θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και για τη σύνδεση της λογοτεχνικής ανάγνωσης με το σχολείο. Οι μελέτες της πρώτης ομάδας σχετίζονται στο μεγαλύτερό τους μέρος με το έργο του Κωστή Παλαμά, αλλά υπάρχουν και κείμενα για το Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Παύλο Μάτεσι, το Γρηγόριο Ξενόπουλο κ.ά....

Ιστορίες ποδηλασίας, γραµµένες από τη Λαϊνά, Μαρία, µε το πεντάλ της να γυρίζει µε λεπτοφυή ήχο, παρόµοιο µε της παλιάς ηλεκτρικής γραφοµηχανής. Πενήντα επιφυλλίδες µε τον τίτλο «Πεντάλ», γραµµένες στο διάστηµα 2009-2011, για το ένθετο «Βιβλιοθήκη» της εφηµερίδας Ελευθεροτυπία. Σχολιασµός της τότε επικαιρότητας (που περιέργως παραµένει πλειστάκις, αν όχι πάντα, επίκαιρη) µε ευθέως και αντιστρόφως ανάλογη παράθεση ποιηµάτων και αποσπάσµατα πεζογραφίας. Οµορφιά και ασχήµια. Ενίοτε σαρκασµός και γέλιο. Ο χρόνος σαν σε ακίνητη ισορροπία. Σπαρταριστή!...

Όσες προσδοκίες κι αν μας δημιουργεί, όσο ελκυστικό κι αν φαντάζει το να συναντηθούμε με την υπαρκτή πραγματικότητα μέσα σε ένα λογοτεχνικό έργο, πρόκειται στην ουσία του για κάτι τραγικό, στενά συνυφασμένο με το κοινό πεπρωμένο μας: H «πραγματικότητα» που θα βιώσουμε, οι εμπειρίες που θα αποκομίσουμε διαβάζοντας δεν παύουν να έχουν ως αφετηρία τους τον ανύπαρκτο κόσμο του βιβλίου που κρατάμε στα χέρια μας. Και η επιθυμία μας να εισχωρήσουμε έστω και για λίγο στον κόσμο αυτό δεν υποκρύπτει παρά την αδυναμία μας να αντιταχθούμε στην ίδια τη μοίρα μας, την ενδόμυχη επιθυμία μ...

«Το ενδιαφέρον για τον Μακιαβέλλι αναγεννάται πάντοτε τη στιγµή που προµηνύονται καταιγίδες, διότι είναι αυτός που ξέρει να φιλοσοφεί σε θυελλώδεις καιρούς. Και αν τον ξαναδιαβάζουµε σήµερα, είναι γιατί υπάρχει λόγος να ανησυχούµε. Επιστρέφει: ξυπνήστε». «Ο Μακιαβέλλι είναι αφυπνιστής, επειδή είναι συγγρα­φέας. Γράφει βουτώντας την πένα του στην πληγή. Γράφει για να δώσει και πάλι ζωή όχι στην αίγλη των λέξεων, αλλά στην αλήθεια των πραγµάτων». Patrick Boucheron Ο Μακιαβέλλι διαβάζεται συνεχώς ήδη από τον θάνατό του το 1527. Αλλά τι ξέρουµε γι’ αυτόν εκτός από τον µακ...

Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται αποσπάσματα γραφής Νεοελλήνων συγγραφέων και δημιουργών, με σκοπό να οριοθετηθεί μια σύγχρονη και ρεαλιστική αναζήτηση του νοήματος της ελληνικότητας. Να λειτουργήσει η ανθολόγηση πραγματικά σαν «αλφαβητάρι» για τον συλλαβισμό απαντήσεων στο ερώτημα: Αν έχει ουσιαστικό θετικό αντίκρισμα στη ζωή του Νεοέλληνα σήμερα η ελληνική του καταγωγή, αντίκρισμα καθαρμένο από επιπόλαιες συναισθηματικές εμμονές και εθνικιστικά ιδεολογήματα. Αν το να ονομαζόμαστε Έλληνες μπορεί να αντιπροσωπεύει, στον προσωπικό μας βίο και στην απτή καθημερινότητα, κάποια ...

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η επισήμανση των τρόπων με τους οποίους έχει αναπαρασταθεί, ερμηνευθεί και αξιολογηθεί το αναστενάρι, καθώς οι πιο απλές αναπαραστάσεις και περιγραφές είναι συνήθως και ερμηνείες συγχρόνως. Όσο σύνθετο είναι ως έθιμο, άλλο τόσο σύνθετη και ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία της ερμηνείας του, η μελέτη της διαχείρισης του νοήματος του εθίμου, η ιστορία των λαογραφικών, κυρίως, αναπαραστάσεων. Στο βιβλίο αυτό δεν επιδιώκεται μια νέα ερμηνεία –πολύ δε περισσότερο μια νέα εξήγηση– του εθίμου, αλλά η χαρτογράφηση της διαδρομής που ακολούθησαν οι τρόπο...

Το βιβλίο αυτό δεν προορίζεται να προστεθεί στις στοίβες των πολιτικών αναλύσεων περί τρομοκρατίας. Προσπαθεί να πρωτοτυπήσει, ανιχνεύοντας την έννοια του τρόμου μέσα σε συμφραζόμενα «μεταφυσικά». Ως εκ τούτου, εντάσσεται στη μεταφυσική ή θεολογική στροφή (αν όχι πλήρη αναστροφή) που φαίνεται πως έχει πάρει το έργο του Eagleton τα τελευταία χρόνια και την οποία κάποιοι βρίσκουν ευπρόσδεκτη, ενώ άλλοι βλέπουν με ένα μείγμα περιφρόνησης και ανησυχίας ή και απόγνωσης ακόμα. Όπως όμως επισημαίνει ο ίδιος ο συγγραφέας, η πολιτική που εμπεριέχεται στο κάπως αλλόκοτο αυτό βιβλίο μ...